ارض اقدس رضوی به روایت نخستین جهانگرد مسلمان
تاریخ انتشار: ۱۶ فروردین ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۴۵۸۳۰۰
تا آنان که حسرت سفر دارند و پای رفتنشان نیست، بتوانند با خواندن آن، کبوتر خیال خود را در سرزمین‌های دور پرواز دهند و جهان هستی و مردمان دیگر سرزمین‌ها را بشناسند.
به گزارش آستان‌نیوز، اسناد تاریخی بر جای مانده می‌گویند، کم نبوده افرادی که در سفرهایشان به گِرد جهان، به خراسان ما هم رسیده‌اند. در این میانه، بنیامینِ اسپانیایی و مارکوپولوی معروف ونیزی را باید در فهرست نخستین جهانگردانی نوشت که به ایران آمده، از مرزهای دیار خورشید عبور کرده و از حظِ حضورشان در این شهر نوشته‌اند، اما این دو جهانگرد، مطلب درخوری درباره مشهد نگفته‌اند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
از زبان ابن‌بطوطه
حدود ۳۰ سال پس از مارکوپولو هم اُدریکِ ونیزی وقتی برای سرکشی به دیرهای فرانسیسکِنی از راه ایران به چین می‌رفت هم چیزی ننوشت، زیرا سفرش همزمان با روزگار ویرانی خراسان پس از حمله مغول بود. همین است که نخستین توصیف‌ها از مشهد و حرم مطهر رضوی را می‌توان در سفرنامه «ابن‌بطوطه» خواند، زیرا او به دلیل مسلمان بودنش – در روزگاری که هیچ خارجی غیرمسلمانی حق ورود به حریم حرم را نداشت – به راحتی اذن دخول می‌یابد و روضه منوره و هر آنچه در آن بوده را به تصویر می‌کشد.
در مکتوبات تاریخی آمده، ابوعبدالله بن محمد بن ابراهیم طَنْجی (۷۰۳ تا ۷۷۰ هجری قمری) معروف به ابن‌بطوطه که برخی مورخان، او را «مارکوپولوی جهان اسلام» لقب داده‌اند، در سفری که ۲۷ سال طول کشید، حوالی سنه ۷۳۴ قمری (۷۱۲خورشیدی) به مشهد رسید و عازم زیارت شد.
مشهدِ علی بن موسی الرضا(ع)
سیاهه سفرنامه او نشان می‌دهد، نخستین بار که ابن‌بطوطه از مشهد یاد کرد، در تربت‌جام بود، پیش از رسیدن به طوس، وقتی داشت از خرابی‌های مغول یاد می‌کرد. او می‌نویسد: «سرانجام طغاثمور خود با ۵۰ هزار نفر از مغولان به نبرد سربداران رفت، لیکن این بار نیز شکست خورد و شهرهای سرخس، زاوه و طوس که از بزرگ‌ترین شهرهای خراسان است به دست خلیفه سربداران افتاد و خلیفه آنان در مشهدِ علی بن موسی الرضا(ع) استقرار یافت».
نکته جالب دیگری که در سفرنامه او مشهود است، این است که او هرگز نام مشهد را به تنهایی به کار نمی‌برد و این دیار را در همه جا «مشهدِ امام رضا(ع)» یا «مشهدِ علی بن موسی الرضا(ع)» اطلاق می‌کرد.
برای نمونه ابن‌بطوطه وقتی به مشهد رسید و رَحل اقامت پهن کرد، نخست نسب امام(ع) را یادآور شد و نوشت: «از طوس به مشهد امام رضا(ع) آمدیم. نسَب او از این قرار است: علی بن موسی، الکاظم بن جعفر، الصادق بن محمد، باقر بن علی، زین العابدین بن حسین شهید بن امیرالمؤمنین، علی بن ابی طالب(ع)».
پس از این نیز ابن‌بطوطه دیدار خود با نقیب مشهد را توصیف کرد: «در این شهر با طاهر محمدشاه ملاقات کردم. عنوان طاهر به اصطلاح مردم آنجا همان است که در مصر، شام و عراق «نقیب» و در سند، هند و ترکستان «سیداجل» می‌گویند».
و دیوارهای آن کاشی است
او در ادامه نیز دیدار خود از حرم مطهر رضوی را این طور به رشته تحریر درآورد: «مشهد مکرم امام رضا(ع) قبه‌های بزرگ دارد. قبر امام در داخل زاویه‌ای است با مدرسه و مسجدی در کنار آن و این عمارت‌ها همه با سبکی بسیار زیبا ساخته شده و دیوارهای آن کاشی است. روی قبر، ضریحی چوبی قرار دارد که سطح آن را با صفحات نقره پوشانیده‌اند. از سقف مقبره نیز قندیل‌های نقره آویزان است. آستان درِ قبه هم از نقره است و پرده ابریشم زردوزی بر در آن آویخته‌اند. داخل بقعه با فرش‌های گوناگون مفروش گردیده. روبه‌روی قبر امام، قبر هارون‌الرشید واقع شده که آن هم صندوقی دارد و شمعدان‌ها و چراغ‌ها روی آن می‌گذارند. هنگامی که زائران وارد بقعه می‌شوند، قبر هارون را لگد می‌زنند و امام‌رضا(ع) را سلام می‌کنند».
نکته
پیش از ساخت ضریح‌ها، قبر مطهر امام رضا(ع) را با صندوق می‌پوشانده‌اند. برابر مکتوبات تاریخی، چهار صندوق برای مزار مطهر ساخته شد که صندوق نوشته شده توسط ابن‌بطوطه به احتمال بسیار زیاد دومین صندوق است که تا زمان شاه عباس روی قبر مطهر قرار داشت. درباره سازنده این صندوق، نگارنده کتاب «الثاقب فی المناقب (تألیف حدود ۵۶۰ قمری)» می‌نویسد: انوشیروان مجوس اصفهانی که به بیماری برص (پیسی که یک بیماری پوستی است) مبتلا بوده است، پس از تضرع بر مزار حضرت رضا(ع) شفا می‌یابد و اسلام می‌آورد و بر مرقد امام (ع)، شبه‌صندوقی قرار می‌دهد. روی این صندوق چوبی را با صفحات نقره تزئین کرده بودند و چهارترنج نقره‌ای نیز روی آن قرار داشته است.
خبرنگار: علی سعیدیان
منبع: قدس آنلاین
کلیدواژه: امام رضا ع ابن بطوطه بن موسی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۴۵۸۳۰۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
روایتگری پیشمرگان مسلمان، اسناد ناطق روایت آزادسازی سنندج است
معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استاندار کردستان در جلسه هماهنگی برگزاری همایش آزادسازی روز سنندج که در محل سالن شهدای گمنام استانداری برگزارشد اظهار داشت: هدف از برگزاری همایش آزادسازی سنندج مقابله با روایت سازی جعلی ضد انقلاب است.
مهدی رمضانی گفت: حقایق مستند از مردم دریغ شده است و باید روایت صحیح و نافذ را به عموم مردم سنندج منتقل کنیم.
وی تاکید کرد: روایت استقامت و رشادت‌های مردم سنندج برای آزادسازی شهر سنندج از دست ضد انقلاب باید تدوین و تبیین شود.
رمضانی با بیان اینکه برای برگزاری بهتر این همایش از ظرفیت آموزش و پرورش، دانشگاه‌ها و اعضای هیأت علمی استفاده شود، اضافه کرد: طبق هماهنگی‌های بعمل آمده، بخشی از همایش شامل روایتگری پیشمرگه‌های مسلمان به عنوان اسناد زنده و ناطق خواهد بود.
همایش روز آزادسازی سنندج، بیستم اردیبهشت ماه برگزار خواهد شد.
باشگاه خبرنگاران جوان کردستان سنندج
خودکشی از رزیدنتها به پزشکان رسیده؛ چرا دکتر سمیرا آلسعیدی خودکشی کرد؟/ «خودکشی پزشکان بهمثابه یک انتحار اجتماعی است»